Adborth ar y cyfyngiad 20mya ar Ynys Môn

Ar hyn o bryd, mae Llywodraeth Cymru’n adolygu’r canllawiau ar eithriadau y mae awdurdodau priffyrdd yn eu defnyddio i benderfynu pa ffyrdd ddylai fod yn 30mya.

Fel rhan o’r broses, hoffem i chi ddweud wrthym os ydych yn credu y dylai ffordd benodol (neu ran o ffordd) ar Ynys Môn:

• newid o 20mya i 30mya
• newid o 30mya i 20mya
• aros yn 20mya

Byddwn yn adolygu’ch adborth yn erbyn y canllawiau newydd ar eithriadau i benderfynu a ddylai’r terfynau cyflymder ar unrhyw un o’r ffyrdd (neu rannau o ffyrdd), rydym yn gyfrifol amdanynt newid.

Mae hyn yn debygol o gymryd sawl mis.

Ni fyddwn yn cofnodi sylwadau cyffredinol am y polisi 20mya gan fod hyn yn fater i Lywodraeth Cymru.

Gallwch gysylltu â Llywodraeth Cymru.

Ble rydym ni ar hyn o bryd

Ar 17 Medi 2023, daeth terfyn cyflymder diofyn o 20mya i rym ar lawer o ffyrdd lle mae pobl yn byw, yn gweithio ac yn chwarae ar Ynys Môn, a gweddill Cymru.

Newidiodd Llywodraeth Cymru y terfyn cyflymder diofyn i wneud strydoedd yn fwy diogel trwy leihau'r tebygolrwydd o wrthdrawiadau - a marwolaeth neu anaf ganddynt. Digwyddodd y newidiadau ar ffyrdd a oedd gynt yn ddarostyngedig i derfyn cyflymder o 30mya, sydd fel arfer wedi'u lleoli mewn ardaloedd preswyl ac adeiledig y mae pobl yn eu defnyddio'n aml.

Mae tîm priffyrdd Cyngor Sir Ynys Môn, mewn partneriaeth â'i gontractwr tymor cynnal a chadw priffyrdd, Peirianneg Sifil Griffiths, wedi bod yn brysur yn codi arwyddion terfyn cyflymder newydd o 20mya ar hyd yr holl ffyrdd yr effeithiwyd arnynt. Mae cyfanswm o bron i 700 o arwyddion wedi'u disodli fel rhan o'r prosiect hwn. 

Eithriadau 20mya

Nid oedd y ddeddfwriaeth newydd yn golygu bod pob ffordd yn cael ei newid i 20mya. Roedd rhai yn parhau i fod yn 30mya a elwir yn eithriadau.

Yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus gyda thrigolion a chymunedau lleol yn gynnar yn 2023, cafodd rhai ffyrdd eu heithrio ac fe wnaethant aros ar eu terfyn cyflymder presennol o 30mya.

Gallwch weld pa ffyrdd yr effeithiwyd arnynt ar wefan Mapiau Data Cymru. Ar Ynys Môn y ffyrdd neu rannau o'r ffyrdd a arhosodd ar 30mya yw:

• B5109 Pont-y-Brenin, Llangoed
• A5025 Bae Cemaes
• B5110 Marian-glas
• A5025 Pentraeth
• A5 Penrhos, Caergybi
• A4080 Brynsiencyn
• A5 Gaerwen (Cyfyngiad Diddymu)
• A5 Caergeiliog
• B4545 Pontrhydybont
• Ffordd Cyswllt Llangefni
• A5 Llanfairpwllgwyngyll
• A545 Porthaethwy
• A5 Gwalchmai

Gellir dod o hyd i gynlluniau ar ein tudalen gorchmynion cyfreithiol ar gyfer priffyrdd. 

Cymunedau mwy diogel

Yn flaenorol, roedd Cyngor Sir Ynys Môn wedi cyflwyno cyfyngiadau cyflymder cynghori 20mya y tu allan i ysgolion oherwydd y buddion iechyd a diogelwch cydnabyddedig.

Amcangyfrifodd astudiaeth iechyd cyhoeddus yng Nghymru y gallai'r terfyn cyflymder rhagosodedig o 20mya arwain at:

• 40% yn llai o wrthdrawiadau
• arbed 6 i 10 o fywydau bob blwyddyn
• osgoi 1200 i 2000 o bobl yn cael eu hanafu bob blwyddyn

Mae tystiolaeth yn dangos bod pobl yn teimlo'n fwy cyfforddus i gerdded a beicio pan fydd cyflymder cerbydau yn arafach, ac mae'n fwy diogel i blant gerdded i'r ysgol; Mae pobl hŷn, pobl anabl neu bobl ag anghenion ychwanegol hefyd yn fwy abl i deithio'n annibynnol.

Gallwch ddarganfod mwy o wybodaeth ac atebion i gwestiynau cyffredin am 20mya ar wefan Llywodraeth Cymru.