Y gyfraith a chyfarwyddyd ynghylch prisio
Yn y canllawiau
Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru, Lloegr, a'r Alban
Mae pris nwyddau, gwasanaethau neu gynnwys digidol yn rhan allweddol o gontract (cytundeb cyfreithiol rwymol) rhyngddoch chi a masnachwr. Os oes anghydfod ynghylch pris ac nad yw contract wedi'i ffurfio eto gall y masnachwr wrthod eich cynnig i brynu'r nwyddau.
Mewn rhai amgylchiadau, gall masnachwr fod yn torri Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008 os ydynt yn eich camarwain am bris neu'r ffordd y cyfrifir pris. Mae rhai arferion masnachu yn ymwneud â phris sy'n cael eu hystyried yn annheg ym mhob amgylchiad.
Rhaid i nwyddau, gwasanaethau a chynnwys digidol gael eu prisio'n glir ac yn gywir.
Contractau defnyddwyr a phris
Mae contract yn gytundeb cyfreithiol rwymol rhyngoch chi a masnachwr ac fe'i gwneir pan fydd rhai elfennau yn dod at ei gilydd:
- mae'n rhaid cael 'cynnig' i brynu - er enghraifft, rydych yn tynnu nwyddau o'r silff a'u cymryd i'r til
- mae'n rhaid i'r cynnig gael ei 'dderbyn' -er enghraifft, mae masnachwr yn rhoi'r nwyddau drwy'r til
- mae'n rhaid i 'ystyriaeth' gael ei drosgwlyddo. Dyma'r taliad a wnewch am y nwyddau, y gwasanaeth neu'r cynnwys digidol
- mae'n rhaid cael 'bwriad i wneud contract'. Mae'n rhaid i chi a masnachwr fwriadu cael eich rhwymo'n gyfreithiol gan y contract ac mae'r ddau'n deall beth mae'r contract yn ei olygu
- mae'n rhaid i chi fod â 'gallu meddwl sy'n gyfreithiol'. Mewn geiriau eraill, mae'n rhaid i chi fod yn alluog yn gyfreithiol i wneud contract
Mae pris nwyddau, gwasanaethau neu gynnwys digidol yn rhan allweddol o gontract (cytundeb cyfreithiol rwymol) rhyngddoch chi a masnachwr. Pan fydd masnachwr yn arddangos nwyddau, gwasanaethau neu gynnwys digidol (fel rhan o arddangosfa ffenestr siop, y tu fewn i siop, ar-lein neu mewn pamffled, er enghraifft) maent yn eich gwahodd i wneud cynnig i brynu, a elwir yn 'wahoddiad i drin'. Gall y cynnig hwn gynnwys pris. Os oes anghydfod ynghylch pris ac nad yw contract wedi'i ffurfio eto (efallai na fydd masnachwr yn ystyried gostyngiad yn y pris neu os ydynt wedi gwneud camgymeriad a bod y pris sy'n cael ei arddangos yn rhy isel) mae ganddynt hawl gyfreithiol i wrthod eich cynnig i brynu. Mae hyn yn golygu na allwch fynnu bod masnachwr yn gwerthu'r nwyddau, y gwasanaeth na'r cynnwys digidol am y pris a hysbysebwyd. Mewn rhai amgylchiadau, fodd bynnag, efallai y bydd arferion masnachu annheg masnachwr yn eich camarwain mewn perthynas â phris. Gweler yr adran 'Prisiau camarweiniol' isod i gael mwy o wybodaeth.
Os yw holl elfennau'r contract, gan gynnwys y pris, yn dod ynghyd rydych chi a masnachwr yn cael eu rhwymo'n gyfreithiol gan y pris a gynigiwch i'w dalu a'r pris mae masnachwr yn cytuno i'w godi. Mae hyn yn golygu na all masnachwr, yn y rhan fwyaf o achosion, newid y pris yn nes ymlaen. Efallai y bydd rhai eithriadau i hyn-er enghraifft, tâl ychwanegol ar gost gwyliau.
Mae Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015 yn nodi rheolau i'ch amddiffyn os yw masnachwr yn ceisio defnyddio termau mewn contract defnyddiwr neu rybudd sy'n annheg. Mae rhai termau yn annheg yn awtomatig ym mhob amgylchiad, tra fod eraill yn annheg yn awtomatig ond gellir eu hystyried yn annheg yn dibynnu ar y ffordd y cânt eu defnyddio. Er enghraifft, os yw masnachwr yn dibynnu ar amod i ganiatáu iddo ddod allan o gontract yn ôl ei ddisgresiwn-efallai ei fod yn penderfynu bod y pris y cytunwyd arno yn rhy isel-ond nid yw'r term yn caniatáu'r un disgresiwn i chi, efallai y caiff ei ystyried yn annheg. Nodwch fod telerau sydd wedi gosod y pris yn cael eu heithrio o'r asesiad o degwch dim ond os ydynt yn dryloyw ac amlwg. Mae'r canllaw 'Telerau annheg mewn contractau defnyddwyr & hysbysiadau' yn rhoi mwy o wybodaeth.
Mae Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013 yn rhoi hawliau i chi yn erbyn masnachwr pan fyddwch yn prynu nwyddau, gwasanaethau neu gynnwys digidol. Mae'r Rheoliadau'n yn rhannu contractau'n dri math:
- contractau ar y safle. Yn prynu o'u heiddo busnes
- contractau pellter. Yn prynu heb gyswllt wyneb yn wyneb, megis drwy'r rhyngrwyd neu dros y ffôn
- contractau oddi ar y safle. Yn prynu i ffwrdd o'u safle busnes megis ar garreg eich drws
Ar gyfer contractau ar y safle (sy'n cynnwys stondinau marchnad rheolaidd) mae gennych hawl i ddisgwyl bod masnachwr yn rhoi gyfanswm pris y nwyddau i chi, gwasanaethau neu gynnwys digidol, gan gynnwys trethi, mewn ffordd glir a dealladwy cyn i chi ymrwymo i'r contract (os ni ellir gyflwyno'r pris, rhaid i chi gael y dull cyfrifo). Mae'n rhaid i fasnachwr hefyd roi manylion i chi am unrhyw daliadau cyflenwi ychwanegol.
Mae'n rhaid rhoi'r un wybodaeth cyn i chi gychwyn ar gontract o bell neu oddi ar y safle ond, yn ogystal, rhaid i chi hefyd gael cyfanswm y costau fesul cyfnod bilio/costau misol ar gyfer contractau penagored neu gontractau tanysgrifio yn ogystal ag unrhyw gostau sy'n gysylltiedig â defnyddio cyfathrebu o bell er mwyn cwblhau'r contract. Os nad yw masnachwr yn rhoi'r wybodaeth hon i chi nid oes rhaid i chi dalu'r taliadau hynny.
Os yw masnachwr yn darparu llinell gymorth ffôn i chi gysylltu â nhw am y nwyddau, y gwasanaethau neu'r cynnwys digidol rydych chi wedi'i brynu, dim ond y ' gyfradd sylfaenol ' y gallant eu codi. Y rhifau sy'n dechrau gyda'r rhagddodiaid 01, 02, 03 neu 07 (ac eithrio'r rhai sy'n cychwyn 070) a rhifau rhadffôn sy'n dechrau 0800 a 0808 sydd yn bodloni gofynion y Rheoliadau. Os yw masnachwr yn codi mwy arnoch na'r gyfradd sylfaenol, mae gennych hawl i adhawlio'r gost ganddynt.
Mae'r canllawiau 'Prynu o safle busnes: esbonio contractau ar y safle', 'Prynu drwy'r rhyngrwyd, ffôn neu archeb bost: esbonio contractau o bell' a 'Prynu gartref: egluro contractau oddi ar y safle' yn rhoi rhagor o wybodaeth am y Rheoliadau hyn.
Prisiau camarweiniol
Mae Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008 yn gwahardd arferion masnachol sy'n annheg i chi. Os bydd masnachwr yn eich camarwain chi neu'n cymryd rhan mewn ymarfer masnachol ymosodol a'ch bod yn gwneud penderfyniad i brynu cynnyrch na fyddech wedi'i wneud fel arall, gall y masnachwr fod yn torri'r Rheoliadau. Mae 31 o arferion masnachol penodol sydd wedi'u gwahardd yn llwyr yn ôl y rheoliadau.
Mae'r Rheoliadau'n ymdrin ag amrywiaeth o arferion sy'n cael eu hystyried yn annheg, ond mae gofynion penodol ar gyfer prisio.
Ystyrir bod yr arferion canlynol yn annheg o dan bob amgylchiad:
- eich gwahodd i brynu cynnyrch ar bris cynnig arbennig heb eich gwneud yn ymwybodol fod stoc/argaeledd yn brin a lle mae'r masnachwr yn gwybod y bydd y galw am y cynnyrch a gynhyrchir drwy hysbysebu yn fwy na'r cyflenwad (hysbysebu am abwyd)
- eich gwahodd i brynu cynnyrch ar bris cynnig arbennig ond wedyn yn gwrthod dangos y cynnyrch hwnnw i chi, yn gwrthod cymryd archebion neu'n danfon y cynnyrch o fewn amser rhesymol neu'n dangos sampl diffygiol o'r cynnyrch gyda'r bwriad o hyrwyddo cynnyrch gwahanol (abwyd a newid)
- gan ddatgan ar gam mai dim ond am gyfnod cyfyngedig y bydd y cynnyrch ar gael, neu y bydd telerau arbennig ar gyfer y cynnyrch hwnnw ar gael am amser penodol yn unig gyda'r bwriad o'ch perswadio i wneud penderfyniad ar unwaith ynghylch prynu
- disgrifio cynnyrch fel ' rhydd ' (neu eiriad tebyg) os oes rhaid talu rhywbeth (ar wahân i gostau anochel cynnal y trafodyn a'r taliadau casglu/dosbarthu)
Mae'r Rheoliadau hefyd yn datgan bod yn rhaid i fasnachwr beidio â'ch camarwain drwy roi gwybodaeth anwir neu adael allan wybodaeth am bris cynnyrch neu'r ffordd y cyfrifir y pris.
Mae'r diffiniad o ' gynnyrch ' yn y Rheoliadau yn cwmpasu nwyddau, gwasanaethau, cynnwys digidol, eiddo sy'n cael ei rwystro a hawliau neu rwymedigaethau.
Os byddwch yn ymrwymo i gontract am fod masnachwr wedi eich camarwain (er enghraifft, dros bris cynnyrch) neu am fod masnachwr wedi defnyddio arfer masnachol ymosodol, mae'r Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008 yn rhoi hawliau iawndal i chi: yr hawl i ddadflino y contract, yr hawl i ddisgownt a'r hawl i gael iawndal. Gweler y canllaw 'Arferion camarweiniol ac ymosodol: hawliau i wneud iawn' i gael rhagor o wybodaeth.
Mae canllawiau arferion prisio ar gael i fasnachwyr ar beth sydd yn cael ei ystyried yn arfer da wrth roi gwybodaeth i ddefnyddwyr am brisiau. Nid oes unrhyw ofyniad cyfreithiol i fasnachwyr gydymffurfio â'r canllaw, ond mae'n cymryd eu rhwymedigaethau cyfreithiol i ystyriaeth. Er bod y canllaw wedi'i anelu at fasnachwyr, efallai y byddwch am weld sut y dylai masnachwr roi pris am nwyddau a gwasanaethau i chi. Nid yw'r canllaw yn cyfeirio'n benodol at brisiau cynnwys digidol ond bydd yr argymhellion cyffredinol yn berthnasol. Mae Canllawiau i fasnachwyr ar arferion prisio ar gael drwy 'Darparu gwybodaeth am brisiau' ar wefan Gydymaith Busnes.
Prisiau marcio nwyddau
Mae'r Gorchymyn Marcio Prisiau 2004 yn mynnu bod masnachwyr yn arddangos pris gwerthu nwyddau i chi ac yn cynnwys gwerthiannau drwy ddulliau electronig, ac eithrio:
- nwyddau a gyflenwir fel rhan o wasanaeth (sylwer y gall Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013 ei gwneud yn ofynnol i'r masnachwr ddangos sut gafodd y pris ei gyfrifo os na ellir ei gyfrifo ymlaen llaw)
- gwerthiannau drwy arwerthiant neu werthiant celf a hen bethau
- cynnyrch a werthir o swmp
- hysbysebion am nwyddau
Dylai'r pris gwerthu:
- gynnwys TAW
- fod yn ddiamwys, yn hawdd ei hadnabod ac yn ddarllenadwy
- yn agos at y nwyddau neu, yn achos contractau pellter neu hysbysebion, yn agos i ddisgrifiad gweledol neu ysgrifenedig
- ar gael i chi heb iddynt orfod gofyn amdano
Rhaid i'r arwydd o unrhyw daliadau am bostio, pecynnu neu ddanfon cynnyrch fod yn ddiamwys, yn hawdd ei adnabod ac yn gwbl ddarllenadwy.
Ar gyfer nwyddau a werthir mewn swmp, mae'n rhaid i fasnachwr ddangos pris yr uned. Yn gyffredinol, mae'n rhaid i fasnachwr ddangos pris yr uned mewn sterling (y pris am gilogram, litr, metr, metr sgwâr neu fetr ciwbig) o nwyddau sy'n cael eu gwerthu o swmp. Dyma lle mae'r nwyddau'n cael eu pwyso a'u mesur ar gais, megis ffrwythau a llysiau neu gigoedd wedi'u coginio.
Hefyd, mewn siopau mawr (sydd ag arwynebedd llawr siop sy'n fwy na 280 metr sgwâr), rhaid arddangos pris yr uned am nwyddau wedi'u pecynnu sydd wedi eu marcio â rhif neu wedi eu gwneud o fewn maint rhagnodedig. Fel arfer, dangosir pris yr uned fel y pris am bob cilogram (neu litr) neu 100 gram (neu fililitrau).
Os bydd y gyfradd TAW yn newid, gall manwerthwr arddangos hysbysiad neu osod label ar gatalog i roi gwybod i chi am y gyfradd newydd am 28 diwrnod ar ôl i'r gyfradd newid.
Gall cymharu pris yr Uned roi syniad o ba gynnyrch neu gynhwysydd o faint sy'n rhoi'r gwerth gorau am arian. Wrth gymharu prisiau uned, mae'n rhaid i'r pris fesul 100 gram neu fililitr gael ei luosi â deg er mwyn ei gymharu â'r pris uned y cilogram neu'r litr. Weithiau mae gan becyn mwy bris uned uwch ac felly nid yn werth gorau am arian.
Prynu neu gwerthu arian cyfred tramor
Mae Rheoliadau Dangosyddion Prisiau (Bureau de Change) (Rhif 2) 1992 yn gymwys i fasnachwyr sydd mewn unrhyw ffordd yn prynu neu'n gwerthu arian cyfred tramor i ddefnyddwyr.
Mae gennych hawl i ddisgwyl, lle mae cyfraddau cyfnewid yn cael eu rhoi, bod y wybodaeth sydd ar gael yn gywir, yn glir, yn ddiamwys, yn hawdd ei hadnabod a, lle bo'n berthnasol, yn ddarllenadwy ac yn glywadwy. Os dangosir cyfradd gyfnewid ar y safle, dylai fod yn amlwg, un ai ychydig y tu allan neu dim ond yn yr adeilad. Rhaid i'r arddangosfa gynnwys yr holl wybodaeth berthnasol, megis cyfraddau neu ffioedd prynu a gwerthu, neu chyfraddau comisiwn.
Mae'n rhaid rhoi derbynneb i chi hefyd sy'n dangos manylion llawn y trafodyn, gan gynnwys enw a chyfeiriad y masnachwr neu ddull addas o adnabod y masnachwr.
Prisio gwyliau
Mae Rheoliadau Teithio Pecyn a Threfniadau Teithio Cysylltiedig 2018 yn nodi bod yn rhaid i'r trefnydd neu'r manwerthwr roi gwybodaeth benodol i chi cyn cwblhau'r contract teithio pecyn. Mae hyn yn cynnwys gwybodaeth am gyfanswm pris y pecyn yn ogystal â threthi ac unrhyw ffioedd ychwanegol a all fod yn berthnasol.
Os yw'r trefnwr yn methu â darparu'r gwasanaethau teithio y gwnaethoch dalu amdanynt fel rhan o'ch contract teithio neu os nad yw'n eu cyflawni yn ôl y disgwyl, mae'n rhaid iddynt gynnig gostyngiad priodol i chi yn y pris. Fodd bynnag, os bydd y trefnydd yn profi eich bod wedi achosi'r broblem, nid oes yn rhaid iddynt ostwng y pris.
Gall y trefnydd gynyddu pris contract teithio'r pecyn os yw'r contract yn nodi'n glir y gellir gwneud cynnydd a hynny am y rhesymau canlynol yn unig:
- mae'r codiad mewn pris yn deillio o gynnydd yng nghost tanwydd neu ffynonellau pwer eraill
- bu cynnydd mewn ffioedd neu drethi-er enghraifft, trethi glanio neu ffioedd codi/gollwng mewn meysydd awyr a phorthladdoedd
- mae cyfraddau cyfnewid sy'n berthnasol i'r pecyn wedi cynyddu
Mae gennych yr hawl i ostyngiad mewn prisiau sy'n cyfateb i unrhyw ostyngiad yn y costau a ddisgrifiwyd uchod os bydd yn digwydd ar ôl i'r contract gael ei gwblhau a chyn dechrau'r pecyn.
Mae'n rhaid rhoi gwybod i chi am unrhyw gynnydd mewn pris o leiaf 20 diwrnod cyn dechrau'r gwyliau. Os yw'r cynnydd yn fwy nag 8% o gyfanswm pris y gwyliau, un o'r opsiynau sydd gennych yw terfynu'r contract.
Mae'r canllaw Gwyliau yn rhoi mwy o wybodaeth.
Gordaliadau talu
O dan Reoliadau Hawliau Defnyddwyr (Gordaliadau Talu) 2012, a ddiwygiwyd gan Reoliadau Gwasanaethau Talu 2017, gwaherddir masnachwyr rhag gosod gordaliadau ar ddefnyddwyr am ddefnyddio'r dulliau talu canlynol:
- cardiau credyd, debyd neu dâl
- gwasanaethau e-dalu, fel PayPal
- Tâl Apple, tâl Android neu ddulliau talu eraill tebyg
Gall masnachwyr orfodi tâl ychwanegol am ddulliau talu eraill, er enghraifft arian parod neu sieciau, ond rhaid i'r swm beidio â bod yn ormodol; rhaid iddo adlewyrchu'r gost wirioneddol i'r masnachwr o brosesu'r taliad. Mae'r Rheoliadau yn gymwys i'r rhan fwyaf o gontractau gwerthiannau a gwasanaethau.
Mae'r Rheoliadau yn rhoi hawliau iawndal i chi. Ni ellir gorfodi unrhyw ofyniad i dalu tâl ychwanegol gwaharddedig, neu'r rhan o dâl ychwanegol sy'n ormodol, gan y masnachwr. Mae hyn yn golygu nad oes rhaid i chi dalu. Os ydych eisoes wedi talu'r gordal, neu'r gormodedd, mae gennych hawl i gael ad-daliad.
Os oes gennych gwyn ynglyn â gordaliadau, dylid ei hadrodd i wasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth.
Ffioedd asiantau gosod
O dan Ddeddf Hawliau Defnyddwyr 2015, mae gan asiantau gosod ddyletswydd i roi cyhoeddusrwydd i ffioedd sy'n ymwneud â gwaith i asiantaethau gosod neu waith rheoli eiddo. Rhaid i restr o'r ffioedd gael ei harddangos yn amlwg ym mhob un o safleoedd busnes yr asiant gosod tai ac ar eu gwefan, os oes ganddynt un. Mae dyletswydd hefyd i roi cyhoeddusrwydd i ffioedd ar wefan trydydd parti, sy'n golygu gwefan nad yw'n wefan yr asiant gosod. Rhaid i'r rhestr ffioedd gynnwys:
- disgrifiad clir a dealladwy o bob ffi
- yn achos bod tenant yn atebol i dalu ffi, rhaid dangos a yw'r ffi yn ymwneud â phob eiddo neu â phob tenant o dan denantiaeth o fewn eiddo
- swm pob ffi, gan gynnwys unrhyw drethi. Os na ellir cyfrifo'r ffi o flaen llaw, dylid cael disgrifiad o sut y cyfrifir y ffi
O dan Ddeddf Ffioedd Tenantiaid 2019, rhaid i landlordiaid ac asiantau gosod beidio â mynnu bod yn rhaid i chi, trydydd parti sy'n gweithredu ar eich rhan neu rywun sy'n gwarantu eich rhent, dalu rhai taliadau gwaharddedig mewn cysylltiad â'r denantiaeth. Yn ogystal, rhaid iddynt beidio â mynnu eich bod yn ymrwymo i gontract yswiriant neu gontract gwasanaeth (oni bai ei fod ar gyfer cyfleustodau neu wasanaeth cyfathrebu) sy'n gysylltiedig â'r denantiaeth. Y taliadau y gellir gofyn ichi eu gwneud yw:
- rhent
- blaendal daliad ad-daladwy
- taliadau i newid y denantiaeth
- blaendal tenantiaeth ad-daladwy
- taliad am derfynu'r denantiaeth yn gynnar
- ffi am dalu rhent yn hwyr
- ffi am allwedd / dyfais ddiogelwch a gollwyd
- taliad am gyfleustodau, gwasanaethau cyfathrebu, trwydded deledu a threth y cyngor
Gallwch ddod o hyd i ganllawiau ar ffioedd tenantiaid ar wefan GOV.UK.
Mae'r canllaw 'Edrychwch cyn i chi rentu' yn rhoi mwy o wybodaeth am rentu eiddo.
Deddfwriaeth allweddol
Rheoliadau Arwyddion Pris (Bureau de Change) (Rhif 2) 1992
Gorchymyn Marcio Prisiau 2004
Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008
Rheoliadau Hawliau Defnyddwyr (Gordaliadau Talu) 2012
Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013
Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015
Rheoliadau Teithio Pecyn a Threfniadau Teithio Cysylltiedig 2018
Deddf Ffioedd Tenantiaid 2019
Adolygwyd/Diweddarwyd diwethaf: Hydref 2020
Noder
Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.
Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.
© 2021 itsa Ltd.