Hen bethau a hynafiaethau
Yn y canllawiau
A ydych chi'n gwerthu hen bethau neu hynafiaethau? Rhaid i chi fod yn ofalus iawn nad ydych yn camarwain defnyddwyr na busnesau eraill
Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru, Lloegr a'r Alban
Os ydych yn masnachu mewn celf gain, hen bethau, hynafiaethau, llyfrau hynafiaethol, llawysgrifau neu eitemau casgladwy eraill, mae Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008 (RDD) yn berthnasol i'ch busnes. Mae'r canllaw hwn yn ymdrin yn bennaf â gofynion y RDD, ond cofiwch y gall deddfwriaeth arall - yn genedlaethol ac yn lleol - fod yn berthnasol i'ch busnes chi.
Dylech fod yn ymwybodol bod y RDD yn gwneud cais p'un a ydych yn gwerthu i ddefnyddwyr neu'n prynu oddi wrthynt.
Arferion masnachol annheg
Mae'r RDD yn gwahardd arferion masnachol sy'n annheg. Maent yn gwahardd masnachwr rhag camarwain defnyddwyr ynghylch nifer o faterion penodedig, naill ai drwy ddarparu gwybodaeth ffug, neu drwy wybodaeth sy'n gamarweiniol ('camau camarweiniol'). Mae'r hepgor gwybodaeth sydd ei hangen ar ddefnyddiwr er mwyn gwneud pryniant gwybodus ('hepgoriad camarweiniol') hefyd yn torri y RDD.
Mae'r materion penodedig mewn perthynas â nwyddau (a rhannau o nwyddau) yn cynnwys y canlynol:
- bodolaeth neu natur yr eitem (mewn geiriau eraill, beth ydyw mewn gwirionedd)
- prif nodweddion yr eitem, sy'n cynnwys:
- cyfansoddiad yr eitem (yr hyn y mae wedi'i wneud ohoni)
- tarddiad daearyddol yr eitem ('Lloegr', er enghraifft)
- y dull a'r dyddiad gweithgynhyrchu (fel disgrifio eitem fel 'Rhaglywiaeth')
- defnydd o'r cynnyrch (a allai gynnwys ei hanes)
- y pris neu'r modd y cyfrifir y pris
- bodolaeth mantais benodol o ran pris
Er mwyn i ymarfer fod yn weithred neu'n esgeulustod camarweiniol, rhaid iddo beri, neu fod yn debygol o achosi, y defnyddiwr cyffredin i gymryd penderfyniad trafodaethol gwahanol. Yn ymarferol, mae hyn yn golygu bod y defnyddiwr yn cael ei ddylanwadu i wneud pryniant, neu'n penderfynu peidio â phrynu, yn seiliedig ar y cam neu'r anwaith camarweiniol hwnnw. Nid yw hyn yn ymwneud â chyn-siopa yn unig ond mae'n cynnwys ôl-werthu.
Yn ogystal, mae rhoi gwybodaeth anghywir i'r defnyddiwr am amodau'r farchnad, neu pa mor hawdd y gallai fod i ddod o hyd i'r eitem mewn man arall, er mwyn cael y defnyddiwr i brynu (neu werthu) dan amodau anffafriol wedi'i wahardd yn benodol, waeth beth fo'r effaith ar y defnyddiwr.
Mae'r RDD hefyd yn ymdrin â'r sefyllfa lle mae masnachwr yn prynu gan ddefnyddiwr. Rhaid i'r masnachwr beidio â chamarwain y defnyddiwr drwy roi gwybodaeth anwir neu gamarweiniol neu hepgor gwybodaeth berthnasol a fyddai'n effeithio ar ei benderfyniad trafodol neu'n debygol o effeithio arno.
Gweler 'Diogelu defnyddwyr rhag masnachu annheg' am ragor o wybodaeth.
Beth yw 'hen beth'?
Nid oes diffiniad unffurf o'r term 'hen beth', er bod llawer o bobl yn defnyddio'r mesur bod unrhyw beth dros 100 oed yn hen beth. Yr ystyriaeth allweddol wrth gymhwyso unrhyw ddisgrifiad yw na ddylai fod yn gamarweiniol. Gall termau fel 'casgliadwy ' neu 'vintage' fod yn fwy priodol nag 'hen beth' ar gyfer darnau mwy diweddar.
Achosion arbennig:
- arfau tanio 'hynafol'. Dim ond rhai arfau tanio, a weithgynhyrchwyd cyn 1 Medi 1939, y gellir eu gwerthu fel hen bethau, gyda. Yn ychwanegol at y cyfyngiad oedran, mae yna gyfyngiadau nad ydynt yn ymwneud yn unig ag oedran yn ymwneud â'r mathau o getris y cynlluniwyd y siambr i'w defnyddio gyda'r systemau gyriant a'u defnyddio. Dylech ofyn am gyngor gan eich heddlu lleol os ydych chi'n gwerthu eitemau o'r fath. Dylech ofyn am gyngor gan eich heddlu lleol os ydych yn gwerthu eitemau o'r fath. Ceir canllawiau defnyddiol hefyd ym Mhennod 8 Canllaw y Swyddfa Gartref ar gyfraith trwyddedu Drylliau Tanio, sydd ar gael ar wefan gov.uk
- yn gyffredinol, mae gwerthiannau cyllyll 'hynafolion' yn cael eu heithrio o reolaethau arfau tramgwyddus, ond dylid bod yn ofalus wrth ddisgrifio eitemau o'r fath a dylid gofyn am gyngor gan eich heddlu lleol
- mae 'eitemau diwylliannol' yn ddarostyngedig i reolaethau arbennig o dan Gonfensiwn UNESCO 1970. Dylech gael arweiniad gan yr Adran Ddigidol, Diwylliant, y Dyfryngau a Chwaraeon (DCMS)
- mewn perthynas â'r Ddeddf Dilysnodi 1973, gellir disgrifio unrhyw eitem a wneir cyn-1950 a'i gwerthu fel metel gwerthfawr cyhyd â bod y gwerthwr yn gallu profi ei fod o leiaf mân a'i fod wedi'i weithgynhyrchu cyn 1950
Beth allwch chi ei wneud
Er mwyn osgoi torri'r RDD (ac o bosibl cyflawni trosedd) dylech sefydlu system o wiriadau ar eitemau rydych yn eu prynu a'u gwerthu, a sicrhau bod y gwiriadau hyn yn cael eu cyflawni'n effeithiol. Gelwir hyn yn gymryd pob rhagofal rhesymol ac arfer pob diwydrwydd dyladwy, ac mae'n amddiffyniad o fewn y RDD.
Argymhellir cynnwys y pwyntiau canlynol mewn system o'r fath:
- cael derbynneb am bob pryniant, gan nodi enw a chyfeiriad y gwerthwr
- gofyn am darddiad ysgrifenedig neu wybodaeth ysgrifenedig arall sy'n sefydlu disgrifiadau'r eitem; nid yw gwybodaeth ar lafar yn ddigon
- os yw gwrthrych wedi'i drwsio neu ei adfer, sefydlu i ba raddau a throsglwyddo'r wybodaeth hon i unrhyw ddarpar brynwr (yn ddelfrydol mewn ysgrifen)
- cadw cofnodion o'r holl eitemau rydych yn eu prynu a'u gwerthu, y disgrifiad a ddefnyddiwyd gennych ar gyfer pob un, ac unrhyw wybodaeth ategol ar gyfer y disgrifiad hwn (megis catalog arwerthiant)
- rhaid i unrhyw eitem a werthir gyda gwarant o ddilysrwydd gael ei hategu gan brawf fod y gwrthrych wedi ei archwilio a'i fod yn ddilys
- sefydlu gweithdrefnau i sicrhau bod pob eitem sy'n cael ei harddangos neu sy'n cael ei hysbysebu wedi'i chofnodi'n gywir, fel y crybwyllwyd uchod. Os oes gennych aelodau o staff sy'n gweithredu fel arbenigwyr dylent weld yr holl eitemau a'r disgrifiad yr ydych yn bwriadu eu cymhwyso cyn iddynt fynd i mewn i'r siop neu gael eu hysbysebu. Dylai'r holl staff fod yn ymwybodol o'r gweithdrefnau. Ni ddylai unrhyw aelod o staff heb arbenigedd digonol fod yn ychwanegu disgrifiadau at eitemau
- mae'r RDD yn gwahardd arferion masnachol sy'n mynd yn groes i ofynion 'diwydrwydd proffesiynol' (mae hyn yn golygu'r gofal arbennig a'r sgil a ddisgwylir gydag arferion gonest yn y farchnad ac egwyddor gyffredinol ffydd dda). Os oes gennych unrhyw reswm i amau dilysrwydd cynnyrch (megis marc gwneuthurwr), yn enwedig lle mae camdriniaeth hanesyddol hysbys, yna dylech ddatgelu'r amheuaeth hon. Ni fyddai hyn yn berthnasol lle'r ydych wedi ychwanegu disgrifiad o'r gweithgynhyrchu neu'r tarddiad eich hun
Hefyd, er mwyn osgoi problemau cyffredin sy'n gysylltiedig â delio mewn hen bethau, dylech:
- ofyn yn benodol a yw'r eiddo a gynigir i chi yn rhydd o unrhyw hawliad cyfreithiol a bod y gwerthwr wedi'i awdurdodi i'w werthu
- fod yn ddrwgdybus o unrhyw eitem gyda phris sydd ddim yn cyfateb i'w werth ar y farchnad
- talu drwy siec neu ddull arall sy'n darparu trywydd archwilio
- hysbysu'r heddlu os ydych yn amau bod eitem wedi cael ei ddwyn neu o gloddiadau, henebion pensaernïol, sefydliadau cyhoeddus neu eiddo preifat
- gwrthod prynu, gwerthu neu werthfawrogi gwrthrychau os ydych yn pryderu am eu hanes
Os ydych yn archwilio eitemau ac yn cymhwyso disgrifiadau atynt eich hun, dylech fod yn hynod ofalus. Mae cwsmeriaid yn debygol o ystyried eich barn yn un arbenigol a dibynnu ar eich disgrifiad.
Mae'r RDD yn gymwys i bobl sy'n gwerthu eitemau fel asiantwyr i berson arall yn ogystal â pherchennog gwirioneddol yr eitem sy'n cael ei gwerthu.
Tai arwerthu
Yn yr un modd, mae ty arwerthu o fewn cwmpas y RDD a gall gyflawni trosedd o gymhwyso gwybodaeth gamarweiniol neu hepgor gwybodaeth am eitem.
Ni ddylai tai arwerthu ddibynnu ar ymwadiad cyffredinol mewn catalog mewn ymgais i osgoi atebolrwydd am gymhwyso'r disgrifiadau i'r eitemau sy'n cael eu arwerthu. Dylai ty arwerthu sicrhau bod perchennog yr eitem yn gwirio'r disgrifiad sydd i'w gymhwyso iddo neu fod arbenigwr yn cael ei gyflogi i roi cyngor ar ddisgrifiadau.
Ceisiadau gan ddefnyddwyr o dan y RDD
O dan y RDD, yn ogystal â throseddau posibl sy'n codi pan fo gwybodaeth gamarweiniol wedi cael ei rhoi (cam camarweiniol), gall defnyddwyr hefyd hawlio iawndal a/neu ostyngiad yn y pris, neu allu canslo'r contract yn llwyr. Gall hyn godi pan fydd eitemau'n cael eu gwerthu i ddefnyddiwr a lle mae eitemau'n cael eu prynu gan ddefnyddiwr.
I gael canllawiau ar hawl defnyddwyr i wneud iawn o dan y RDD, gweler Arferion Masnachol Camarweiniol ac Ymosodol: Hawliau Preifat Newydd i Ddefnyddwyr ar wefan gov.uk.
O ble wyt ti'n gwerthu?
Os ydych chi'n gwerthu 'o bell', fel dros y rhyngrwyd, bydd angen i chi gydymffurfio â'r gofynion yn Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013. Os gwneir contract o bell, yna rhaid darparu gwybodaeth ychwanegol i'r defnyddiwr a chyfnod diddymu 14 diwrnod (sy'n dechrau'r diwrnod ar ôl danfon y nwyddau). Os byddwch yn gwerthu o eiddo busnes, megis siop, ffair fasnach neu stondin farchnad, bydd angen i chi gydymffurfio â rhai gofynion gwybodaeth sylfaenol o fewn y Rheoliadau.
Gweler 'Contractau defnyddwyr: gwerthiannau o bell' a 'Chontractau defnyddwyr: gwerthiannau ar y safle' i gael rhagor o wybodaeth.
Hawliau defnyddwyr
Mae Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015 yn nodi y dylai nwyddau fod o ansawdd boddhaol, yn addas at ddiben penodol ac fel y'u disgrifir. Er enghraifft, petaech yn gwerthu hen fwrdd a fyddai'n debygol o gael ei ddefnyddio fel bwrdd cyffredin, dylai fod:
- ansawdd boddhaol, gan ystyried y disgrifiad, y pris (os yn berthnasol) a'r holl amgylchiadau perthnasol eraill
- yn addas i'w defnyddio fel bwrdd
- wedi'i ddisgrifio'n gywir
Os oeddech yn gwerthu hen beth fel eitem arddangos, yna dim ond at y diben a fwriadwyd y mae angen iddo fod yn addas.
Ble mae'r Ddeddf yn cael ei thorri, mae'n bosibl y bydd gan y defnyddiwr hawl i gael atgyweiriad, amnewid neu ad-daliad.
Gweler 'Gwerthu a chyflenwi nwyddau' am ragor o wybodaeth.
Gwerthu i fusnesau
Mae'r canllaw hwn wedi'i anelu'n bennaf at fusnesau sy'n gwerthu i ddefnyddwyr. Os ydych yn gwerthu i fusnesau, bydd Rheoliadau Diogelu Busnes Rhag Marchnata Camarweiniol 2008 (RDB) yn berthnasol. Mae'r ddeddfwriaeth hon yn gwahardd hysbysebu sy'n camarwain busnesau drwy dwyllo neu fod yn debygol o'u twyllo (neu eraill) ac sy'n effeithio ar eu hymddygiad economaidd. Mae hefyd yn gwahardd busnesau rhag rhoi hysbysebion camarweiniol sy'n anafu cystadleuydd, neu sy'n debygol o'i anafu.
Gweler 'Marchnata busnes-i-fusnes'.
Cosbau
Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at gosbau, a all gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth, gweler 'Safonau masnach: pwerau, gorfodi a chosbau'.
Ddeddfwriaeth allweddol
Deddf Dilysnodi 1973
Rheoliadau Diogelu Busnes Rhag Marchnata Camarweiniol 2008
Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008
Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013
Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015
Rheoliadau Drylliau Tanio Hynafol 2021
Adolygwyd/Diweddarwyd ddiwethaf: Mawrth 2021
Yn y diweddariad hwn
Newidiadau i'r gyfraith ynghylch gwerthu drylliau tanio hynafol
Noder
Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.
Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.
© 2021 itsa Ltd.