Skip to content

Cyngor Sir Ynys Môn - Isle of Anglesey County Council

Canllawiau safonau masnach


Lladd anifeiliaid nad ydynt yn holliach i ffermwyr a chludwyr

Yn y canllawiau

Yr hyn y mae'r gyfraith yn ei ddweud am iechyd a ffitrwydd anifeiliaid cyn eu cludo

Sylwch: er bod y Deyrnas Unedig wedi gadael yr Undeb Ewropeaidd, bydd rhai darnau o ddeddfwriaeth (a elwir yn ffurfiol yn 'gyfraith wrth gefn yr UE') yn dal i fod yn berthnasol hyd nes y byddant yn cael eu disodli gan ddeddfwriaeth newydd y DU; mae hyn yn golygu y byddwch yn dal i weld cyfeiriadau at reoliadau'r UE yn ein canllaw.

Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru

Ni ddylid cludo anifeiliaid a gaiff eu hanafu oni bai eu bod yn addas ar gyfer y daith arfaethedig. Os nad ydych yn siwr, dylid ceisio am gyngor milfeddygol. Nid oes rheidrwydd ar ladd-dy i dderbyn anifeiliaid a gaiff eu hanafu neu eu lladd a rhaid gwneud trefniadau gyda thîm rheoli'r lladd-dy cyn anfon unrhyw anifail o'r fath i'w ladd.

Rhaid i anifail byw (os yw'n addas i'w gludo) y gwyddys neu yr amheuir ei fod wedi'i anafu, neu sy'n dangos arwyddion o annormaledd, gyrraedd lladd-dy gyda ddatganiad gwybodaeth am y gadwyn fwyd, a gwblhawyd gan y perchennog neu'r person sy'n gyfrifol am yr anifail.

Os yw anifail sydd fel arall yn iach, sy'n addas i'w fwyta gan bobl, wedi cael damwain sy'n ei gwneud yn anaddas i'w gludo, efallai y bydd modd ei ladd y tu allan i ladd-dy trwyddedig a symud y carcas yn uniongyrchol i ladd-dy trwyddedig. I wneud hyn, bydd angen archwiliad a datganiad milfeddygol cyn-mortem arnoch.

Cludo anifeiliaid anafedig

O dan Orchymyn Lles Anifeiliaid (Cludo) (Cymru) 2007 rhaid i chi beidio â chludo anifail oni bai ei fod yn addas ar gyfer y daith a fwriedir a bod darpariaeth addas wedi'i gwneud ar gyfer ei gofal yn ystod y daith ac wrth gyrraedd ei gyrchfan.

Yn benodol, nid ystyrir bod anifail yn addas ar gyfer ei daith arfaethedig os yw'n sâl, wedi'i anafu, yn eiddil neu'n flinedig. Fodd bynnag, os mai dim ond 'main' yw ei gyflwr, gellir cludo'r anifail, ar yr amod nad yw'r daith arfaethedig yn debygol o achosi dioddefaint diangen.

Ni ellir llwytho unrhyw anifail drwy lusgo neu wthio drwy unrhyw ddull, na'i godi gan ddyfais fecanyddol ac eithrio o dan oruchwyliaeth filfeddygol uniongyrchol ar gyfer cludiant i'r man agosaf sydd ar gael ar gyfer triniaeth filfeddygol.

Os oes gennych unrhyw amheuaeth ynghylch addasrwydd i deithio, dylech bob amser ymgynghori â milfeddyg.

Noder: nid oes rheidrwydd ar ladd-dy i dderbyn anifeiliaid a gaiff eu hanafu neu eu lladd; dylech bob amser wirio gyda'r lladd-dy cyn cludo unrhyw anifail.

Dogfennau sydd eu hangen

Mae Rheoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006 a Rheoliad (CE) Rhif 852/2004 ar hylendid bwydydd yn ei gwneud yn ofynnol i'r dogfennau canlynol gael eu cadw.

DATGANIAD GWYBODAETH AM Y GADWYN FWYD

Rhaid i wartheg, defaid, moch, dofednod a cheffylau sy'n symud i ladd-dy ddod gyda datganiad gwybodaeth gan y gadwyn fwyd (FCI) sydd wedi'i gwblhau. Rhaid i anifail byw anafedig (os yw'n addas i'w gludo) y gwyddys neu yr amheuir ei fod wedi'i anafu neu sy'n dangos arwyddion o annormaledd, fynd i'r lladd-dy gyda ddatganiad FCI, a gwblhawyd gan berchennog neu berson â gofal yr anifail. Mae'r datganiad hwn yn nodi'r anifail ac unrhyw gynhyrchion meddyginiaethol milfeddygol neu driniaethau eraill a roddwyd iddo o fewn y chwe mis diwethaf, gan gynnwys dyddiadau gweinyddu a chyfnodau tynnu allan. Rhaid datgan statws clefyd y daliad hefyd.

Rhaid i chi gadarnhau gyda gweithredwr y lladd-dy eich bwriad i anfon anifail anafedig byw atynt cyn ei gludo; mae hyn er mwyn sicrhau y bydd gweithredwr y lladd-dy yn derbyn yr anifail ac y bydd milfeddyg swyddogol ar gael ar gael i gynnal yr archwiliadau ante-mortem a phost-mortem perthnasol. Rhaid rhoi datganiad gwybodaeth y gadwyn fwyd i'r milfeddyg swyddogol wrth gyrraedd y lladd-dy.

Rhaid i ddefaid / geifr sy'n cael eu hanafu'n fyw hefyd gynnwys dogfen symud wedi'i chwblhau'n llawn ar gyfer defaid a geifr (naill ai copi papur AML1 neu gopi electronig gan ddefnyddio system EIDCymru y gall y cludwr ei hargraffu os gofynnir iddo wneud hynny gan arolygydd). Rhaid i foch anafedig byw hefyd gynnwys crynodeb cludwyr ar gyfer moch (gan ddefnyddio gwasanaeth biwro a ddarperir gan AHDB Pork). Rhaid i basbort gwartheg / ceffyl dilys fynd gyda gwartheg / ceffylau. Rhaid i bob rhywogaeth o dda byw gael ei hadnabod yn gywir yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol. Cyfrifoldeb y ceidwad yw hyn.

Gweler 'Gwybodaeth am y gadwyn fwyd' am ragor o wybodaeth. Efallai y bydd gweithredwr y lladd-dy hefyd yn gallu helpu.

DATGANIAD LLADD MEWN ARGYFWNG

Dim ond os oeddent fel arall yn anifeiliaid iach sydd wedi dioddef damwain ac na ellir eu cludo'n fyw i ladd-dy am resymau lles y bydd anifeiliaid sy'n cael eu lladd y tu allan i ladd-dy trwyddedig yn gymwys i gael eu bwyta gan bobl. Rhaid i filfeddyg archwilio anifeiliaid o'r fath a rhaid i'r perchennog anifeiliaid (neu ei asiant) a'r milfeddyg a archwiliodd yr anifail gael ei ladd mewn argyfwng.

Amgaeir templed datganiad lladd mewn argyfwng.

Rhaid i chi gadarnhau gyda gweithredwr y lladd-dy eich bwriad i anfon anifail atynt sy'n destun lladd mewn argyfwng; mae hyn er mwyn sicrhau y caiff ei dderbyn ac y bydd milfeddyg swyddogol ar gael i gynnal yr archwiliad post-mortem. Rhaid rhoi'r datganiad lladd brys i'r milfeddyg swyddogol pan gyrhaeddodd y lladd-dy. Nid yw datganiad lladd brys yn rhoi unrhyw sicrwydd na fydd y milfeddyg swyddogol yn nodi unrhyw ddiffygion a fyddai'n gwneud y cig yn anaddas i'w fwyta gan bobl.

Gall tynnu'r stumog a'r coluddion, ond dim trwsiad arall, ddigwydd ar adeg eu lladd ym mhresenoldeb y milfeddyg ac o dan oruchwyliaeth y milfeddyg. Rhaid i unrhyw hymysgaroedd a symudir fynd gyda'r anifail a laddwyd i'r lladd-dy a chael ei adnabod fel un sy'n perthyn i'r anifail hwnnw.

Rhaid cludo'r anifail a laddwyd i'r lladd-dy yn hylan a heb oedi diangen. Os yw'n debygol y bydd mwy na dwy awr yn mynd heibio rhwng lladd a chyrraedd y lladd-dy, rhaid cludo'r corff mewn cerbyd oergelloedd, neu rhaid i amodau hinsoddol fod yn briodol.

Yn dibynnu ar eu heodran, rhaid i anifeiliaid buchol sydd wedi cael eu lladd mewn argyfwng gael sampl stem yr ymennydd (BSS) at ddibenion profi BSE yn unol â Rheoliadau Enseffalopathïau Sbyngffurf Trosglwyddadwy (Cymru) 2018 (gweler 'Profi gwartheg BSE' am ragor o wybodaeth). Dylid cymryd gofal i sicrhau bod difrod difrifol i stem yr ymennydd yn cael ei osgoi, gan y bydd methu â chael BSS addas yn gwneud yr anifail yn anghymwys ar gyfer y gadwyn fwyd. Pan fydd anifail buchol yn cael ei ladd y tu allan i ladd-dy, cyfrifoldeb y ceidwad yw cwblhau manylion y farwolaeth yn y pasbort gwartheg ac anfon y pasbort gyda'r anifail i'r lladd-dy os oes angen gwisgo'r carcas.

Gwartheg a anwyd cyn 1 Awst 1996

Nid oes gan wartheg a anwyd yn y DU cyn 1 Awst 1996 basbortau, dim ond tystysgrifau cofrestru, ac efallai na fyddant yn cael eu lladd i'w bwyta gan bobl. Mae pob gwartheg o'r oedran hwn wedi'i chyfyngu o dan Reoliadau Enseffalopathïau Sbyngffurf Trosglwyddadwy (Cymru) 2018 i'r fangre lle cawsant eu lleoli oherwydd y risg TSE ddilynol.

Rhoddwyd hysbysiadau cyfyngu i geidwaid y gwartheg hyn er mwyn rhoi manylion yr anifeiliaid yr effeithiwyd arnynt. Rhaid i geidwaid sy'n dymuno symud anifeiliaid o'r fath gyflwyno ffurflen gais am drwydded symud, wedi'i chwblhau gan y ddau barti sy'n ymwneud â'r mudiad, i Un Ganolfan Gwasanaeth Cwsmeriaid Iechyd yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion(APHA) yng Nghaerwrangon. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn adran gwartheg heb basbortau  ar wefan GOV.UK.

Cosbau

Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at sancsiynau, a all gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth, ewch i 'Safonau masnach: pwerau, gorfodi a chosbau'.

Deddfwriaeth Allweddol

Rheoliad (CE) Rhif 852/2004 ar hylendid bwydydd

Rheoliad (CE) Rhif 853/2004 sy'n gosod rheolau hylendid penodol ar gyfer bwyd sy'n tarddu o anifeiliaid

Rheoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006

Rheoliadau Adnabod Gwartheg (Cymru) 2007

Gorchymyn Lles Anifeiliaid (Cludo) (Cymru) 2007

Gorchymyn Moch (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2011

Gorchymyn Defaid a Geifr (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2015

Rheoliad (UE) 2015/262 sy'n gosod rheolau yn unol â Chyfarwyddebau 90/427/EEC a 2009/156/EC o ran y dulliau o adnabod ceffylau (Rheoliad Pasbortau Ceffylau)

Rheoliadau Enseffalopathïau Sbyngffurf Trosglwyddadwy (Cymru) 2018

Rheoliadau Adnabod Ceffylau (Cymru) 2019

 

Diweddarwyd / diweddarwyd ddiwethaf: Mawrth 2021

 

Yn y diweddariad hwn

Dim newidiadau mawr

Noder

Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.

Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.

Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.

© 2021 itsa Ltd.