Cadw moch fel anifeiliaid anwes
Yn y canllawiau
Eich dyletswyddau os ydych yn cadw moch fel anifeiliaid anwes, gan gynnwys gofynion adnabod a chofnodion symud
Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru
Mae Deddf Iechyd Anifeiliaid 1981, Gorchymyn Rheoli Clefydau (Cymru) 2003 a Gorchymyn Moch (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2014 yn gosod rheolaethau llym ar gadw moch, hyd yn oed fel anifeiliaid anwes.
Mae'r ddeddfwriaethau hyn yn ei lle oherwydd bod pob mochyn yn anifail a ffermir yng ngolwg y gyfraith, p'un a yw'n cael ei gadw fel mochyn anwes unigol neu'n rhan o fuches fasnachol fawr. Mae moch yn agored i glefydau heintus iawn, a allai, pe caniateid iddynt ymledu heb eu gwirio, ddinistrio diwydiant ffermio'r DU, fel y gwelwyd yn ystod yr achosion o glwy'r traed a'r genau yn 2001.
Mae'n rhaid i chi gofrestru fel ceidwad mochyn, cael trwydded ar gyfer unrhyw symudiad o foch i neu oddi ar eich safle, a chadw cofnodion o symudiadau o'r fath.
Mae'n rhaid adnabod moch gyda thag clust/tatw/slapfarc sy'n cynnwys nod y fuches a ddyrannwyd gan yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA). Os yw'r moch o dan flwydd oed, gellir defnyddio marc dros dro ond dim ond o dan amgylchiadau cyfyngedig. Ni ddylai moch, gan gynnwys y rhai hynny sy'n cael eu cadw fel anifeiliaid anwes, gael eu bwydo o unrhyw fwyd dros ben o geginau, bwytai neu gyfleusterau arlwyo, nac unrhyw gig neu gynhyrchion cig, gan gynnwys unrhyw fwyd lle mae unrhyw risg ei fod wedi bod mewn cysylltiad â chig.
Mae moch yn anifeiliaid fferm a rhaid cael gwared arnynt yn briodol os byddant yn marw; mae claddu yn anghyfreithlon.
Os ydych yn bwriadu bridio a gwerthu neu anfon anifeiliaid i'w lladd, yna mae rheolau ychwanegol yn gymwys.
Risg o glefyd
Wrth gadw mochyn mewn amgylchedd domestig mae yna berygl posibl o ddod i gysylltiad â chlefydau anifeiliaid, y gallech chi ac aelodau o'ch teulu eu dal. Dylech feddwl o ddifrif sut y byddwch yn edrych ar ôl mochyn mewn sefyllfa o'r fath a'r rhagofalon arbennig y bydd angen i chi eu cymryd i atal salwch.
Dogfennaeth swyddogol a chofrestru: gofynion cyfreithiol
Cyn i chi symud moch ar eich tir, rhaid i chi gael rhif daliad plwyf sirol (CPH). Rhif adnabod unigol yw hwn ar gyfer y tir a'r adeiladau lle bydd eich moch yn cael eu cadw. Mae manylion am sut i wneud cais am rif CPH ar gael ar wefan Llywodraeth Cymru.
Ar ôl i chi gael eich rhif CPH, bydd yn rhaid i chi gael trwydded symud (eAML2) cyn i chi symud moch i'ch daliad yn gyfreithiol. Gellir cael trwydded symud moch drwy ddefnyddio'r dulliau canlynol.
Cofrestrwch am eAML2 trwy fynd i wefan AHDB Pork . Yna gallwch sefydlu symudiadau ar-lein ac argraffu'r nifer angenrheidiol o grynodebau cludwyr/ffurflenni symud. Mae'r eAML2 hefyd yn ymgorffori'r datganiad gwybodaeth am y gadwyn fwyd (FCI) sy'n ofynnol wrth symud moch i'w lladd.
Os nad oes gennych fynediad i'r rhyngrwyd, gellir cael ffurflen electronig ar gyfer symud eAML2 dros y ffôn drwy ffonio llinell gymorth eAML2 ar 0844 335 8400. Yna, bydd y ffurflen symud eAML2 yn cael ei phostio atoch. Cofiwch, ni chewch symud unrhyw foch hyd nes y bydd y ffurflen eAML2 wedi cyrraedd.
Unwaith y bydd y moch ar eich daliad, rhaid i chi roi gwybod i AHDB Pork o fewn tri diwrnod ar ôl cyrraedd a chofnodi'r symudiad ar system drwyddedu eAML2.
Nid oes angen hysbysu cyn symud moch i farchnad / ganolfan gasglu cyn rhoi gwybod ymlaen llaw os yw'r farchnad neu'r ganolfan gasglu yn cytuno i gwblhau'r symud yn electronig ar gyfer y symudiad o'r fferm a chadarnhau eu bod yn cyrraedd y farchnad. Mae'n rhaid i chi sicrhau bod gweithredwyr y farchnad neu'r ganolfan gasglu yn cytuno â hyn cyn i foch gael eu symud yn gorfforol. Yn yr achosion hyn gallwch lenwi copi papur ysgrifenedig o'r crynodeb cludwr ar gyfer symud moch. Rhaid i chi hefyd dderbyn a chadw cadarnhad o'r symud o'r farchnad neu'r ganolfan gasglu ar ffurf ffurflen eAML2 wedi'i llenwi.
Mae'n rhaid i chi gofrestru gyda Gweinidogion Cymru drwy APHA fel ceidwad mochyn o fewn mis i symud moch ar eich daliad neu i gymryd safle sydd eisoes â moch. Bydd APHA yn gofyn am eich rhif CPH fel cyfeirnod ac yna'n rhoi nod gyr. Mae marc gyr yn ddull cyflym ac effeithiol o nodi'r adeiladau y mae'r moch wedi symud ohonynt.
Sylwer: Mae cofrestru gydag APHA yn ofyniad cyfreithiol at ddibenion rheoli clefydau ac nid yw'n gysylltiedig â chofrestru gydag unrhyw gymdeithas brid/pedigri.
Cadw cofnodion
Rhaid i bob perchennog moch gadw cofnod o'r anifeiliaid sy'n symud i'w safle neu oddi arno. Gellir cadw'r wybodaeth hon, sy'n cael ei hadnabod fel cofrestr symud y daliad, ar ffurf ysgrifenedig neu electronig. Yn ôl y gyfraith, mae'n ofynnol i'r gofrestr symud daliad gadw'r wybodaeth benodol ganlynol:
- enw a chyfeiriad y person sy'n cadw'r cofnod
- dyddiad symud
- rhif adnabod neu farc dros dro
- nifer y moch a symudir
- cyfeiriad y daliad y cawsant eu symud ohono
- chyfeiriad y daliad lle cawsant eu symud
Rhaid i chi gofnodi pob symudiad o fochyn i'ch safle neu oddi arno o fewn 36 awr i'r symudiad, ac unwaith y flwyddyn bydd angen i chi gofnodi uchafswm y moch y byddwch yn eu cadw fel arfer a nifer gwirioneddol y moch ar eich daliad ar y dyddiad hwnnw. Os byddwch yn rhoi'r gorau i gadw moch, rhaid i chi gadw'ch cofnodion am dair blynedd ar ôl y dyddiad y gadawodd yr anifail olaf eich safle.
Rhaid i chi hefyd gadw cofnod o unrhyw feddyginiaethau milfeddygol sy'n cael eu prynu a'u rhoi i'ch moch, gan gynnwys meddyginiaethau a roddwyd gan filfeddyg. I gael rhagor o wybodaeth gweler ' cadw cofnodion meddyginiaethau milfeddygol '.
Mae'n rhaid i chi gadw cofnod o waredu unrhyw foch marw (gweler ' gwaredu sgil-gynhyrchion anifeiliaid '). Ni ellir eu claddu, eu bwydo i gwn ac ati a rhaid cadw derbynebau gwaredu am ddwy flynedd.
Adnabod
Mae'n rhaid i foch gael eu hadnabod gyda thag clust/tatw/slapfarc sy'n cynnwys y marc gyr sydd wedi'i ddyrannu gan yr APHA pan fyddant dros flwydd oed. Mae hefyd yn ofynnol pan fyddant o dan flwydd oed o dan yr amgylchiadau canlynol:
- eu symud i'r farchnad
- eu symud i'w lladd
- eu symud i sioe*
- cael eu hallforio*
[* Rhaid marcio gyda rhif adnabod unigol unigryw hefyd.]
Os yw eich mochyn anwes yn llai na 12 mis oed ac nad yw'n gwneud un o'r symudiadau uchod, gellir defnyddio nod dros dro (er enghraifft, dot glas neu stribed coch gyda chwistrell marcio da byw) i adnabod yr anifail.
Mae'n bwysig adnabod mochyn gyda nod eich buches cyn iddo gael ei symud o'ch daliad. Felly, hyd yn oed pe byddai mochyn yn cael ei adnabod pan ddeuai ar eich daliad, rhaid i chi hefyd ychwanegu eich cenfaint drwy dag clust, tatw neu slapfarc at yr anifail cyn iddo symud o'ch daliad.
Cludo eich moch anwes
Rhaid ystyried anghenion lles eich moch anwes bob amser cyn ac wrth eu cludo, a dylid cymryd y camau angenrheidiol i atal unrhyw glefyd rhag lledaenu. Mae'n rhaid i chi fod yn arbennig o ofalus i beidio â chludo'ch moch mewn unrhyw ffordd sy'n debygol o achosi anaf neu ddioddefaint diangen. Rhaid i'r cerbyd neu'r cynhwysydd a ddefnyddir i gludo'ch moch gael ei lanhau a'i ddiheintio'n drwyadl gyda diheintydd cymeradwy. Am y rheswm hwn, mae'n well cludo da byw mewn cerbyd neu drelar wedi'u cynllunio'n arbennig ar gyfer cludo da byw.
Pan gewch chi'r moch adref
Ar ôl i chi symud moch i ddaliad cofrestredig, bydd yn rhaid cadw at reolau symud y safle.
Mae rheolau symud anifeiliaid yn cyfyngu'r cyfyngiadau ar wahanol rywogaethau o dda byw ac maent wedi'u cynllunio i arafu lledaeniad y clefyd mewn da byw a diogelu'r diwydiant ffermio.
Mae'r rheolau hyn yn golygu na fydd unrhyw foch, neu anifeiliaid eraill sydd eisoes ar eich safle, yn cael symud oddi ar y daliad am gyfnod penodol o amser. Yn achos moch, 20 diwrnod yw'r cyfnod hwn (gydag eithriadau cyfyngedig). Mae hyn yn golygu pan fydd eich mochyn (neu foch) yn cyrraedd y daliad, na ellir symud moch o'ch daliad nes bod 20 diwrnod llawn wedi mynd heibio; mewn geiriau eraill, mae rhyddid i foch symud o'ch daliad unwaith eto ar y 21ain diwrnod ar ôl iddynt gael eu symud i'ch safle.
Os oes unrhyw ddefaid, geifr neu wartheg yn cael eu cadw ar eich daliad a'ch bod yn symud mochyn i'r safle, ni ellir symud y defaid, y geifr a'r gwartheg hynny unrhyw le nes bod chwe diwrnod llawn wedi mynd heibio; mewn geiriau eraill, mae gan ddefaid, geifr a gwartheg hawl i symud ar y seithfed diwrnod ar ôl i'r moch gyrraedd eich daliad.
Bwyd dros ben
Gall bwyd dros ben achosi clefyd. Mae'n anghyfreithlon bwydo'ch anifail â bwyd dros ben megis sgrameidiau o'ch ty. Mae hefyd yn anghyfreithlon bwydo moch gyda bwyd o fwytai, ceginau a chyfleusterau arlwyo eraill. Mae cosbau difrifol i unrhyw un a welir yn torri'r rheolau llym hyn. Am ragor o wybodaeth am yr hyn y gellir ac na ellir ei fwydo i dda byw gweler ' gwaredu bwyd dros ben '.
Os bydd mochyn yn marw
Mae yna gyfreithiau llym i reoli'r broses o waredu carcasau da byw, sy'n cynnwys moch anwes. Ni allwch gladdu eich mochyn anwes os yw'n marw. Yn hytrach, rhaid mynd â'r carcas i, neu ei gasglu gan, iard gelanedd gymeradwy, cytiau cwn hela, llosgydd neu weithredydd rendro drwy drefniant preifat. Rhaid cadw derbynebau gwaredu eiddo cymeradwy am ddwy flynedd. Am ragor o wybodaeth gweler ' gwaredu sgil-gynhyrchion anifeiliaid '.
Trwydded gerdded
Os ydych yn berchen ar fochyn anwes ac am gerdded yr anifail oddi ar eich safle, rhaid i chi wneud cais am drwydded gerdded. Caiff y trwyddedau hyn eu rhoi gan APHA ar ran Llywodraeth Cymru ac maent yn cynnwys yr amodau hyn:
- mae'r llwybr ymarfer rydych yn ei ddefnyddio yr un fath â'r llwybr ar y dystysgrif
- byddwch bob amser yn cadw'r mochyn ar dennyn
- nid oes unrhyw gyswllt â moch eraill
- byddwch chi byth yn bwydo'r mochyn gyda bwyd dros ben
- byddwch yn cario copi o'r drwydded drwy gydol y daith gerdded
I gael trwydded gerdded ffoniwch APHA ar 0300 303 8268. Mae angen adnewyddu'r drwydded bob blwyddyn.
Lles eich moch
Mae perchnogion a cheidwaid yn gyfreithiol gyfrifol am sicrhau bod anghenion lles eu hanifeiliaid yn cael eu diwallu, pan gânt eu cadw ac wrth gael eu cludo.
GWYBODAETH PELLACH
Ceir gwybodaeth fanylach am foch ar wefan gov.uk.
Cosbau
Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at gosbau, a allai gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth gweler ' safonau masnachu: pwerau, gorfodi a chosbau '.
Deddfwriaeth allweddol
Deddf Iechyd Anifeiliaid 1981
Gorchymyn Rheoli Clefydau (Cymru) 2003
Rheoliad (EC) Rhif 1069/2009 yr UE sy'n gosod rheolau iechyd mewn perthynas â sgil-gynhyrchion anifeiliaid a chynhyrchion deilliedig na fwriedir iddynt gael eu bwyta gan bobl (rheoliad sgil-gynhyrchion anifeiliaid)
Gorchymyn Moch (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2011
Rheoliadau Meddyginiaethau Milfeddygol 2013
Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014
Adolygwyd/Diweddarwyd ddiwethaf: Mehefin 2019
Noder
Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.
Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.
© 2021 itsa Ltd.