Gwaredu carcasau ac offal ceirw
Yn y canllawiau
Er mwyn lleihau'r risg o ledaenu clefyd, ceir gofynion caeth wrth waredu carcasau ceirw (ceirw wedi'u ffermio a rhai gwyllt)
Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru
Mae Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014 yn cwmpasu gwaredu carcasau ceirw, rhannau o geirw a chynhyrchion sy'n tarddu o geirw na fwriedir iddynt gael eu bwyta na'u hyfed gan bobl. Mae'r Rheoliadau'n berthnasol i geirw a ffermir a cheirw gwyllt (yn amodol ar feini prawf penodol).
Mae rheolaethau llym ar waith i sicrhau bod sgil-gynhyrchion anifeiliaid yn cael eu gwaredu'n ddiogel er mwyn lleihau'r risg y caiff y clefyd ei ledaenu.
Clefydau hysbysadwy
Os credwch fod clefyd hysbysadwy, yn enwedig TB, wedi achosi salwch neu farwolaeth, rhaid i chi roi gwybod i'ch tîm iechyd anifeiliaid (safonau masnach neu wasanaeth iechyd yr amgylchedd) neu'r Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA, ar 0300 303 8268). Dylai carcasau fod ar gael i'w harchwilio drwy'r post-mortem yn yr achosion hyn. Dylech bob amser ystyried y posibilrwydd o anthracs os yw marwolaeth yn sydyn ac yn anesboniadwy. Peidiwch â chael gwared ar yr anifail hyd nes y caiff ei gyfarwyddo i wneud hynny gan swyddog APHA neu arolygydd iechyd anifeiliaid.
Gwaredu carcasau ceirw ac offal
CEIRW A FFERMIR (A GEDWIR O FEWN FFENS)
Mae'r Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014 yn rheoli'r modd y gwaredir carcasau ceirw a'r cynhyrchion sy'n tarddu o geirw ac fe'u hystyrir yn ddeunydd Categori 2.
Mae'r Rheoliadau yn ei gwneud yn ofynnol i'r deunydd hwn gael ei gasglu a'i gludo heb oedi gormodol i un o'r canlynol:
- gelanedd cytiau cwn
- cytiau cwn hela
- fferm cynrhon
- llosgydd
- ffatri rendro
Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth am stoc trig a gwaredu anifeiliaid marw yn ddiogel ar wefan gov.uk.
Dim ond mewn ardaloedd anghysbell penodol y caniateir claddu neu losgi carcasau yng Nghymru, sef Ynysoedd Dewi, Byr, Enlli a Echni. Mae gwaredu yn y modd hwn yn amodol ar reolau caeth a chadw cofnodion.
CEIRW GWYLLT
Mae Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014 ond yn gymwys i geirw gwyllt os amheuir bod yr anifail wedi'i heintio â chlefyd sy'n drosglwyddadwy i anifeiliaid neu bobl. Yn yr achos hwn, rhaid trin y carcas fel risg uchel (sgil-gynnyrch anifail categori 1) a'i waredu yn unol â hynny.
Ym mhob achos arall sy'n ymwneud â cheirw gwyllt a gaiff eu hela yn eu cynefin naturiol, os cedwir mewn arferion hela da, nid yw'r Rheoliadau'n berthnasol a gellir gwaredu rhannau eraill o'r corff yn ddiogel ar y safle. Fodd bynnag, mae'n rhaid i 'sefydliadau trafod gemau cymeradwy' (AGHE) waredu sgil-gynhyrchion anifeiliaid a gynhyrchwyd ar eu heiddo yn unol â'r Rheoliadau.
Ni ellir claddu unrhyw geirw sy'n cael eu hamau o fod â chlefyd hysbysadwy, yn enwedig TB. Bydd yn rhaid casglu'r deunydd hwn mewn cynhwysydd y gellir ei selio a'i gario'n ôl i'r safle - er enghraifft, y pantri - ar gyfer ei archwilio a'i waredu. Os eir â charcasau i pantri, gall rheolaethau ychwanegol fod yn gymwys, yn dibynnu ar faint o dresel arall sy'n digwydd.
Rhaid i geirw gwyllt yr amheuir eu bod wedi'u heintio â chlefyd sy'n drosglwyddadwy i bobl neu anifeiliaid gael eu gwaredu fel sgil-gynnyrch anifeiliaid gan naill ai:
- rendro mewn mangre gymeradwy ... Neu
- llosgi'n llwyr mewn llosgydd cymeradwy
Cludo carcasau ceirw a/neu rannau
Rhaid i sgil-gynhyrchion anifeiliaid gael eu casglu, eu nodi a'u gwaredu heb oedi gormodol er mwyn atal risgiau rhag codi i iechyd y cyhoedd ac anifeiliaid.
Rhaid cludo sgil-gynhyrchion anifeiliaid mewn pecynnau newydd wedi'u selio, neu gynnwys cynwysyddion neu gerbydau sy'n gollwng.
Dylai cynwysyddion gael eu neilltuo ar gyfer defnyddio categorïau penodol o sgil-gynhyrchion anifeiliaid. Os na, rhaid eu glanhau a'u diheintio ar ôl pob defnydd er mwyn atal croeshalogi.
Rhaid nodi sgil-gynhyrchion anifeiliaid yn unol â Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014
- rhaid labelu deunydd categori 1 fel 'ar gyfer gwaredu yn unig'
- rhaid i ddeunydd categori 2 fod wedi'i labelu 'nid i'w fwyta gan anifeiliaid' (gydag eithriadau cyfyngedig)
Rhaid i chi sicrhau bod yr holl sgil-gynhyrchion anifeiliaid yn cael eu gorchuddio neu eu cynnwys wrth aros i'w casglu / gwaredu er mwyn atal anifeiliaid ac adar rhag cael mynediad.
Dogfennaeth sy'n ofynnol
Rhaid i'r person sy'n anfon y sgil-gynnyrch anifeiliaid gadw cofnod o bob llwyth a sicrhau bod y dogfennau (dogfen fasnachol) a ddaw gyda'r sgil-gynnyrch yn ystod ei gludiant. Rhaid i gofnodion ddangos fel lleiafswm:
- dyddiad cludo *
- maint a disgrifiad o'r deunydd *
- disgrifiad categori o'r deunydd *
- enw a chyfeiriad tarddiad y deunydd
- enw a chyfeiriad y cludwr*
- enw a chyfeiriad y gyrchfan a rhif cymeradwyo / cofrestru (os yw'n berthnasol) *
- llofnod y person cyfrifol (y person sy'n cynhyrchu'r ddogfen yn gyffredinol)
Os cynhyrchir y ddogfen gan y traddodwr, dylai'r traddodwr ei llofnodi. Os cynhyrchir y ddogfen gan y cludwr, dylai'r cludwr ei llofnodi. Rhaid i bob symudiad sgil-gynhyrchion anifeiliaid a chynhyrchion sy'n deillio o hynny gynnwys y copi uchaf o'r ddogfen fasnachol, sy'n gorfod cael ei gadael yn safle'r gyrchfan. Mae'r safle gwreiddiol a'r cludwr i gyd yn cadw copi.
Mae templed dogfen fasnachol ynghlwm wrth eich defnydd.
Fel traddodwr gwastraff sgil-gynnyrch anifeiliaid mae'n rhaid i chi gadw cofnod yn dangos y pwyntiau bwled a serennu uchod. Yn y rhan fwyaf o achosion, gall y copi o'r ddogfen fasnachol fod yn gofnod i chi. Fodd bynnag, fe'ch cynghorir i gael cofnodion ychwanegol ar ffurf llyfr neu'n electronig, fel sy'n briodol.
Rhaid cadw dogfennau masnachol a'r holl gofnodion sy'n ymwneud â sgil-gynhyrchion anifeiliaid am o leiaf dwy flynedd a'u cynhyrchu ar gais i arolygydd.
Gwybodaeth bellach
Am wybodaeth ychwanegol gweler cyhoeddiad yr Asiantaeth Safonau Bwyd, Canllawiau Anifeiliaid Hela Gwyllt, sy'n ganllaw i'r rheoliadau hylendid ar gyfer pobl sy'n saethu anifeiliaid hela gwyllt ac yn cyflenwi ffwr neu mewn plu, neu fel symiau bach o gig gêm wyllt.
Cosbau
Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at gosbau, a all gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth, gweler 'Safonau masnach: pwerau, gorfodi a chosbau'.
Ddeddfwriaeth allweddol
Rheoliad yr UE (EC) Rhif 1069/2009 sy'n gosod rheolau iechyd mewn perthynas â sgil-gynhyrchion anifeiliaid a chynhyrchion sy'n deillio nad ydynt wedi'u bwriadu ar gyfer eu bwyta gan bobl (rheoliad sgil-gynhyrchion anifeiliaid)
Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid (Gorfodi) (Cymru) 2014
Adolygwyd/Diweddarwyd ddiwethaf: Hydref 2020
Noder
Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.
Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.
© 2021 itsa Ltd.