Skip to content

Cyngor Sir Ynys Môn - Isle of Anglesey County Council

Canllawiau safonau masnach


Y clafr

Yn y canllawiau

Mae'n rhaid i ddefaid sydd wedi'u heintio â'r clafr gael eu trin, a rheolir eu symudiadau gan yr awdurdod lleol

Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru a Lloegr

O dan Orchymyn y Clafr 1997 mae'n drosedd i berchnogion neu geidwaid defaid beidio â thrin defaid a effeithwyd gan y clafr

Gall awdurdodau lleol reoli symudiad defaid sydd wedi'i effeithio â'r clafr, a sydd angen triniaeth ar y defaid hynny os oes angen.

Beth yw'r clafr?

Mae'r clafr yn ffurf aciwt neu gronig o dermatitis alergaidd a achosir gan ysgarthion gwiddon o'r enw Psoroptes ovis. Mae'n cosi'n ddifrifol mewn defaid heintiedig os na chânt eu trin. Mae briwiau'n datblygu ar rannau gwlanog y corff ac mae defaid yn aml yn brathu eu hunain ac yn rhwbio yn erbyn gwrthrychau i leddfu'r cosi, gan achosi colli gwlân. Gall defaid heb eu trin golli pwysau.

Sut i adnabod y clafr yn eich praidd:

  • rwbio ysgafn i ormodol/crafu yn erbyn pyst ffens ac ati
  • deintio ysgafn i ormodol a brathu
  • ardaloedd brwnt o gnu oherwydd rhwbio a chrafu, yn enwedig gyda'r troed ôl y tu ôl i'r ysgwydd
  • ymateb 'deintio' (gorsensitifrwydd cyffwrdd), yn ddigymell neu mewn ymateb i drin briw
  • tagiau cnu ar ochrau sy'n deillio o gnoi neu rwbio (tebyg i heigiadau llau)
  • ardaloedd glân o gnu oherwydd eu bod yn llyfu/brathu ar friwiau neu'n agos atynt *
  • sefyll ar wahân i braidd, yn ddiflas ac yn ddigalon *

[* Dim ond pan fydd ar y cyd â symptomau eraill a ddisgrifir.]

Clefyd uwch:

  • mannau ble ma gwlân wedi'i golli
  • croen coch llaith wedi'i ddifrodi
  • creithiau crystiog sych gyda ffiniau coch llaith

Holwch eich milfeddyg os nad ydych yn siwr.

Archwilio eich defaid

Gwahannwch y cnu mewn sawl ardal. Amheuwch y clafr os gwelwch raddfeydd a chrafangau.

Gellir gweld gwiddon fel brychau gwyn symudol sydd yn weladwy i'r llygad noeth o amgylch ymylon y grach neu'r ardal goch.

Symud defaid gyda'r clafr

Ni chaiff neb symud unrhyw ddefaid sydd wedi'i effeithio'n amlwg gan y clafr, nac unrhyw ddefaid o braidd sy'n cynnwys un neu fwy o ddefaid sydd wedi'u heffeithio'n amlwg gan y clafr, ar unrhyw safle neu oddi arno ac eithrio:

  • am driniaeth
  • i'w lladd ar unwaith
  • yn unol â hysbysiad clirio tir comin
  • dan awdurdod trwydded yn ysgrifenedig, a roddwyd gan arolygydd

Mae'n rhai i unrhyw symudiad o'r defaid heintiedig ei wneud mewn ffordd nad yw defaid eraill yn cael eu halogi gan y clafr gan ddod i gysylltiad â nhw.

Trin y clafr

Trin ac amddiffyn:

  • dipiau organoffosffadau (OP)
  • dipiau pyrethroid synthetig (SP) (flumethrin)
  • moxidectin (un neu ddau bigiad)

Triniaeth yn unig:

  •  ivermectin (dau bigiad)
  • doramectin (triniaeth unigol)

Rhaid i unrhyw un sy'n geidwad ar ddefaid y mae'r clafr wedi effeithio arnynt yn weledol drin y defaid a'r holl ddefaid eraill yn y praidd gyda chynnyrch a gymeradwywyd gan adran yr Amgylchedd,Bbwyd a Materion Gwledig (DEFRA).

Rhaid cadw cofnod o bob meddyginiaeth filfeddygol a weinyddir i gynhyrchu bwyd ac anifeiliaid fferm; am wybodaeth bellach gweler ' Cadw cofnodion meddyginiaethau milfeddygol '.

Caiff arolygydd gyflwyno hysbysiad i unrhyw berson sy'n gyfrifol am ddefaid y mae'r clafr wedi effeithio arnynt mewn ffordd amlwg, gan ei gwneud yn ofynnol bod yr anifeiliaid yn cael eu hynysu (neu, os nad ydynt ar ddaliad a feddiannir gan y ceidwad, symud i'r daliad hwnnw ac ynysu'r daliad hwnnw) tra'n aros am ganlyniadau profion ar gyfer y clafr. Gall hyn gynnwys defaid eraill sydd wedi bod mewn cysylltiad â defaid yr effeithiwyd arnynt.

Os cadarnheir y clafr, gall arolygydd gyflwyno hysbysiad arall yn ei gwneud yn ofynnol i'r ceidwad eu trin o fewn cyfnod penodedig.

Ar ôl i'r hysbysiad i drin y clafr gael ei gyflwyno, mae'n rhaid i'r person â gofal naill ai:

  • drin y ddafad gyda chynnyrch wedi'i gymeradwyo

... neu

  • sicrhau bod y ddafad yn cael ei lladd

Rhaid i'r person y cyflwynwyd hysbysiad iddo i drin y clafr, o fewn pythefnos i'r dyddiad y cydymffurfiodd â'r hysbysiad, anfon at yr arolygydd a roddodd yr hysbysiad:

  • dogfen a lofnodwyd gan filfeddyg, sy'n datgan y dyddiad y digwyddodd y driniaeth a'r driniaeth a ddefnyddiwyd (ac yn achos defaid sy'n cael eu cigydda, tystiolaeth o gigydda o'r fath)

Os na chydymffurfir â hysbysiad i drin defaid y mae'r clafr wedi effeithio arnynt, gall yr awdurdod lleol drefnu i'r ddafad gael ei thrin ar gost y person y cyflwynwyd yr hysbysiad iddo.

Defaid ar dir comin

(Yng Nghymru a Lloegr, mae 'tir comin' yn golygu unrhyw dir comin neu heb ei amgáu.)

Os bydd awdurdod lleol yn fodlon bod unrhyw ddefaid sydd ar dir comin (neu unrhyw ran o dir comin) yn cael eu heffeithio gan y clafr, gellir cyhoeddi hysbysiad o'r cliriad yn ysgrifenedig a'i gyhoeddi yn y fath fodd ag y gwêl yr awdurdod lleol yn briodol i dynnu sylw at y personau y mae'n effeithio arnynt.

O bosib, bydd yr hysbysiad o gliriad yn gofyn:

  • i bob person sy'n cadw defaid ar y tir a bennir yn yr hysbysiad i symud yr holl ddefaid oddi ar y tir cyn y dyddiad a bennir yn yr hysbysiad
  • i'r perchennog hysbysu'r awdurdod lleol o leiaf 48 awr cyn yr amser a lle y bydd y defaid yn cael eu trin ar gyfer y clafr

Dylid unrhyw berson sydd am symud defaid ar dir a nodir yn yr hysbysiad:

  • drin y ddafad yn erbyn y clafr gyda chynnyrch a gymeradwywyd gan DEFRA
  • hysbysu'r awdurdod lleol yn ysgrifenedig o'r wybodaeth ganlynol:
    • bod y ddafad wedi'i thrin yn erbyn y clafr
    • nifer y defaid sydd wedi cael eu trin
    • dyddiad neu ddyddiadau'r driniaeth
    • y cynnyrch a ddefnyddir
  • awdurdodiad ysgrifenedig gan yr awdurdod lleol i symud y ddafad ar y tir

Unwaith y bydd yr amodau wedi'u bodloni, gall defaid gael eu symud i'r tir ar ôl y dyddiad a nodir yn yr hysbysiad, fel a ganlyn:

  • o fewn tri diwrnod. Ni ddylid symud unrhyw ddafad ar y tir
  • tri i 16 diwrnod yn unig. Gall defaid sydd wedi cael eu trin â chynnyrch cymeradwy a fydd yn diogelu rhag ailheintio gwiddon y clafr defaid gael eu symud i'r tir
  • 16 diwrnod i dri mis. Gall defaid sydd wedi cael eu trin â chynnyrch cymeradwy nad yw'n rhoi gwarchodaeth rhag ailheintio gael eu symud i'r tir

Ymafael mewn defaid diawdurdod

Gellir atafaelu a chadw unrhyw ddefaid a ganfyddir ar dir a bennir mewn hysbysiad clirio sydd ddim wedi eu hawdurdodi gan yr awdurdod lleol.

Os bydd y perchennog yn sefydlu ei hawl i berchnogaeth o fewn saith diwrnod i'r atafaeliad, ac yn talu i'r awdurdod lleol y treuliau a dynnwyd wrth ymafael ynddynt a'u cadw, yna caiff y perchennog gymryd meddiant o'r ddafad.

Os nad yw perchennog y ddafad yn sefydlu ei hawl i fod yn berchennog, ac nad yw'r awdurdod lleol yn talu'r treuliau ar gyfer atafaelu a chadw unrhyw ddefaid, gall yr awdurdod lleol naill ai:

  • drin a gwerthu'r ddafad

... neu

  • trefnu i'r ddafad gael ei lladd a gwerthu'r carcas (au)

Bydd y costau a ysgwyddir yn cael eu didynnu o'r elw o werthu a'r gweddill yn cael ei gadw i'w dalu i unrhyw berson a all gadarnhau bod y ddafad yn perthyn iddynt.

Rhagor o wybodaeth

Mae rhagor o wybodaeth am clafr defaid i'w gweld ar wefan GOV.UK.

Cosbau

Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at gosbau, a allai gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth, gweler ' Safonau masnach: pwerau, gorfodi a chosbau '.

Deddfwriaeth allweddol 

Deddf Iechyd Anifeiliaid 1981

Gorchymyn Clafr Defaid 1997

Deddf Lles Anifeiliaid 2006

 

Adolygwyd / diweddarwyd ddiwethaf: Gorffennaf 2020

Noder

Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.

Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.

Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.

© 2021 itsa Ltd.