Dynwarediadau bwyd

Yn y canllawiau

• Deddfau sy'n ymdrin â chynnyrch sy'n dynwared bwyd
• Sut i asesu a yw cynnyrch yn ddiogel
• Cosbau
• Ddeddfwriaeth allweddol

Mae'r cyfarwyddyd hwn yn canolbwyntio ar gynhyrchion sy'n ymddangos fel neu sy'n dynwared bwyd ond nad ydynt yn fwyd. Mae'n drosedd darparu cynhyrchion sy'n ymddangos fel bwyd ac a all achosi anaf neu risg iechyd oherwydd hyn.

Gall anaf gynnwys tagu, torri, gwenwyno, neu hyd yn oed peri i blentyn gyfogi.

Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru, Lloegr a'r Alban

Mae'r canllawiau hyn yn canolbwyntio ar gynnyrch sy'n edrych fel neu'n dynwared bwyd ond nad ydynt yn fwyd. Mae'n drosedd i ddarparu cynhyrchion sy'n edrych fel bwyd ac sy'n gallu achosi anaf neu risg i iechyd oherwydd hyn.

Deddfau sy'n ymdrin â chynnyrch sy'n dynwared bwyd

Mae nifer o gyfreithiau yn atal gwerthu cynhyrchion a allai fod yn beryglus i'w dynwared:

• Rheoliadau Dynwarediadau Bwyd (Diogelwch) 1989
• Rheoliad yr UE (EC) Rhif 1272/2008 ar ddosbarthu, labelu a phecynnu sylweddau a chymysgeddau
• Rheoliad yr UE (CE) Rhif 1223/2009 ar gynhyrchion cosmetig  (a orfodir gan safonau masnach yn y DU gan Reoliadau Gorfodi Cynnyrch Cosmetig 2013)

RHEOLIADAU DYNWAREDIADAU BWYD (DIOGELWCH) 1989

Mae'r Rheoliadau hyn yn gwahardd marchnata, mewnforio a gweithgynhyrchu cynhyrchion sy'n edrych fel bwydydd ond nad ydynt mewn gwirionedd yn fwytadwy. Yn benodol, maent yn gwahardd cyflenwi nwyddau sydd ag un neu ragor o'r canlynol:

• ffurf
• arogl
• lliw
• ymddangosiad
• deunydd pacio
• labelu
• cyfaint

... fel y gallai pobl, yn enwedig plant, eu drysu â bwyd a'u rhoi yn eu ceg neu eu sugno neu eu llyncu, a allai achosi marwolaeth neu anaf.

Gall anaf gynnwys tagu, crogi, torri, gwenwyno, neu hyd yn oed achosi i blentyn chwydu.

RHEOLIAD YR UE (EC) RHIF 1272/2008 AR DDOSBARTHU, LABELU A PHECYNNU SYLWEDDAU A CHYMYSGEDDAU

O dan y rheoliad hwn, rhaid peidio â darparu paratoadau peryglus fel glanedyddion, glanhawyr draen a phopty, gludion, sgleiniau ac ati mewn siâp sydd yn:

• denu chwilfrydedd gweithredol plant
• camarwain defnyddwyr
• edrych fel deunydd pecynnu ar gyfer:
  • bwyd (ar gyfer anifeiliaid neu bobl)
  • meddyginiaethau
  • colur

RHEOLIAD YR UE (EC) RHIF 1223/2009 AR GYNHYRCHION COSMETIG

Mae'r gyfraith Ewropeaidd hon yn nodi bod yn rhaid i gynnyrch cosmetig fod yn ddiogel i iechyd dynol pan y'i defnyddir o dan amodau defnyddio arferol neu y gellir eu rhagweld yn rhesymol, gan ystyried, yn benodol, y canlynol, na ddylai beryglu iechyd a diogelwch defnyddwyr oherwydd dryswch gyda bwydydd:

• cyflwyniad (ac yn arbennig ei ffurf, arogl, lliw, edrychiad, pecynnu)
• labelu
• cyfaint
• maint

Sut i asesu a yw cynnyrch yn ddiogel

Er mwyn asesu a yw cynnyrch yn gallu achosi anaf neu risg i iechyd gellid defnyddio unrhyw safonau Ewropeaidd cyson priodol. Er enghraifft, mae cyfres EN 71 o safonau yn cwmpasu priodweddau diogelwch teganau a byddai'n addas i asesu, er enghraifft, a yw dynwared bwyd yn rhyddhau rhan fechan a allai achosi perygl tagu neu fod yn cynnwys cemegyn gwaharddedig megis plwm neu gadmiwm.

Mae'r canlynol yn enghreifftiau o gynhyrchion y barnwyd eu bod yn dynwared bwyd ac a allai achosi anaf neu niwed i iechyd.

Safon(au) perthnasol	Cynnyrch		Peryglon a phwyntiau archwilio
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a ffisegol BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	afal pren		perygl tagu gwenwynig - paent
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a ffisegol	cannwyll		perygl tagu
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a ffisegol BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	Addurn Nadolig - lolipop polystyren		perygl tagu
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a chorfforol	magnetau 'Rwy'n caru siocled' addurnol		perygl tagu magnetau'n hawdd eu datgysylltu ac, oherwydd eu bod yn denu ei gilydd, yn gallu achosi difrod difrifol wrth fynd drwy'r coluddyn (rhwystrau, tyllu y coluddyn)
BS EN 71-3: Diogelwch teganau.  Mudo o rai elfennau	peli gwyfyn naffthalin		gall naffthalin achosi cosi, llosgi a gwenwyno
BS EN 71-1: Diogelwch teganau.  Priodweddau mecanyddol a chorfforol	cannwyll addurnol		perygl tagu grawnwin yn torri i ffwrdd
BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	eelfen oeri yn debyg i fagiau ciwb iâ. Mae'r ciwbiau tryloyw yn cynnwys dwr wedi'i ddistyllu a glycol ethylen		mae'r cynnyrch yn achosi risg gemegol oherwydd bod yr hylif yn cynnwys glycol ethylen, a all fod yn wenwynig os llyncir
BS EN 71-1: Diogelwch teganau.  Priodweddau mecanyddol a chorfforol	canhwyllau addurnol		perygl tagu
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a chorfforol BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	addurn nadolig ar ffurf teisen fechan wedi'i wneud o bolystyren ehangedig		perygl tagu
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a chorfforol BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	cannwyll addurniadol siâp cacen siocled gyda hufen a mwyar duon ar ei ben, wedi'i becynnu mewn blwch gyda gwaelod cardfwrdd a gorchudd plastig clir, wedi'i glymu o gwmpas â rhuban brown		perygl tagu
BS EN 71-3: Diogelwch teganau. Mudo o rai elfennau	gel cawod a bath, mefus gwyllt		mae cynnwys glanhaol y cynnyrch yn peri risg iechyd difrifol (niwmonia gwenwynig)
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a chorfforol	sglein gwefusau wedi'u pacio mewn potiau bach plastig ar ffurf tartenni bach (taenelliadau siocled a mefus, gwledd ceirios, ffansi fioled, ac ati)		perygl tagu
BS EN 71-1: Diogelwch teganau. Priodweddau mecanyddol a ffisegol.	dau nofel persawrus newydd sebon, ar ffurf sleisen cacen, mewn papur lapio plastig		perygl tagu

Cosbau

Gall methu â chydymffurfio â chyfraith safonau masnach arwain at gamau gorfodi ac at gosbau, a all gynnwys dirwy a/neu garchar. I gael rhagor o wybodaeth, gweler 'Safonau masnach: pwerau, gorfodi a chosbau'.

Ddeddfwriaeth allweddol

Rheoliadau Dynwarediadau Bwyd (Diogelwch) 1989

Rheoliad yr UE (EC) Rhif 1272/2008 ar ddosbarthu, labelu a phecynnu sylweddau a chymysgeddau

Rheoliad yr UE (EC) Rhif 1223/2009 ar gynhyrchion cosmetig

Rheoliadau Gorfodi Cynnyrch Cosmetig 2013

Adolygwyd/Diweddarwyd ddiwethaf: Chwefror 2020

Noder

Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.

Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.

Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.

© 2021 itsa Ltd.