Mae’r Cyfansoddiad yn ddull pwysig i gynghorwyr, swyddogion, dinasyddion a chyfranddeiliaid ddeall sut mae’r Cyngor yn gwneud penderfyniadau a phwy sy’n gyfrifol am y penderfyniadau hynny.

Mae’r Cyfansoddiad wrth galon busnes yr awdurdod lleol. Mae’n dosrannu pwer a chyfrifoldeb o fewn yr awdurdod lleol, a rhyngddo ac eraill. Er enghraifft, mae’n dirprwyo awdurdod i weithredu i swyddogion unigol. Mae hefyd yn rheoleiddio ymddygiad unigolion a grwpiau drwy godau ymddygiad, protocolau a rheolau sefydlog.

Nodyn: Mae pob cyfeiriad yn y Cyfansoddiad hwn at “diwrnod” yn golygu “diwrnod gweithio” ac nid yw’n cynnwys Sadyrnau, Suliau, Gwyliau’r Banc a gwyliau swyddogol y Cyngor (sef gwyliau sy’n cynnwys y cyfnod rhwng y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd a hefyd Ddydd Gŵyl Dewi).

Os oes angen fersiwn mwy hygyrch arnoch, anfonwch neges at digidol@ynysmon.gov.uk er mwyn i ni allu eich helpu.