Cyngor Sir Ynys Môn

Mae Cyngor Sir Ynys Môn eisiau penodi dau leygwr i’w Bwyllgor Llywodraethu ac Archwilio.

Mae’r pwyllgor statudol yma yn elfen hollbwysig o fframwaith llywodraethu a rhaglen wella’r cyngor. 

Beth mae'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn ei wneud

Diben y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yw darparu sicrwydd annibynnol ar:

• ddigonolrwydd ac effeithiolrwydd y fframwaith rheoli risg
• yr amgylchedd rheoli mewnol
• asesiadau perfformiad
• sut yr ymdrinnir â chwynion
• cywirdeb y broses adrodd ariannol
• cywirdeb y broses lywodraethu

Mae goruchwylio archwilio mewnol ac allanol yn hollbwysig o ran sicrhau bod trefniadau sicrwydd effeithiol ar waith.

Yn unol â Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021, mae Cyngor Sir Yys Môn yn rhoi cyfle i bobl fynychu cyfarfodydd mewn sawl lleoliad, gan gynnwys mynychu o bell.

Mae’r pwyllgor yn cyfarfod oddeutu saith gwaith y flwyddyn, gyda lleygwyr (aelodau annibynnol) yn derbyn cydnabyddiaeth ariannol.  Telir y gydnabyddiaeth ariannol yn unol â’r cyfraddau a bennir gan Banel Annibynnol ar Gydnabyddiaeth Ariannol Cymru. 

Diffiniad o 'berson lleyg'

Mae person lleyg / lleygwr yn golygu:

• nad yw’n aelod nac yn swyddog mewn unrhyw awdurdod lleol (cyngor)
• nad yw wedi bod yn aelod neu swyddog mewn unrhyw awdurdod lleol ar unrhyw gyfnod yn ystod y 12 mis sy’n dod i ben ar ddyddiad ei benodi
• nid yw’n briod neu’n bartner sifil i aelod neu swyddog mewn unrhyw awdurdod lleol (cyngor)

Yn ogystal â bodloni’r meini prawf, bydd rhaid i ymgeiswyr priodol fod yn anwleidyddol, yn meddu ar ddealltwriaeth o, ac wedi ymrwymo i’r Saith Egwyddor Bywyd Cyhoeddus (y Nolan Principles) a dangos y rhinweddau a nodweddion canlynol:

• Diddordeb a gwybodaeth/profiad o reolaeth ariannol, rheoli risg a pherfformiad, archwilio, cysyniadau a safonau cyfrifo a’r drefn rheoleiddio yng Nghymru.
• Yn wrthrychol, gallu meddwl yn annibynnol a meddu ar agwedd ddiduedd a'r gallu i ddefnyddio disgresiwn.
• Yn cefnogi egwyddorion llywodraethu da a’u defnyddio'n ymarferol i gyflawni amcanion sefydliadol.
• Yn meddwl yn strategol, gyda sgiliau cyfathrebu gwych.
• Gallu deall a phwyso a mesur tystiolaeth a herio’n barchus.

Proffil rôl ar gyfer person lleyg

Nid oes angen gwybodaeth fanwl am lywodraeth leol, er hyn, disgwylir y bydd gan ymgeiswyr posibl ddiddordeb mewn materion yn ymwneud â bywyd a gwasanaethau cyhoeddus. 

Rôl fel cadeirydd y pwyllgor 

Mae’n rhaid i leygwr gadeirio’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio, felly mae parodrwydd a gallu i gyflawni’r rôl yn ddymunol.

Sut i wneud cais

Os oes gennych ddiddordeb neu brofiad mewn:

• llywodraethu
• archwilio
• rheoli perfformiad neu risg

ac rydych eisiau helpu’r cyngor i sicrhau ei fod yn cael ei lywodraethu’n gywir, gallwch ymgeisio ar-lein.

Dyddiad cau a chyfweliadau

Y dyddiad cau ar gyfer ceisiadau yw 29 Awst 2025.

Cynhelir cyfweliadau yn ystod yr wythnos yn dechrau ar 8 Medi 2025.

Cysylltu â ni

Os hoffech drafod y rôl, cysylltwch ag un o'r swyddogion hyn yng Nghyngor Sir Ynys Môn:

• Marc Jones, Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau) a Swyddog Adran 151 drwy e-bostiomarcjones@ynysmon.llyw.cymru neu ffonio 01248 752 602
• Marion Pryor, Pennaeth Archwilio a Risg drwy e-bostio marionpryor@ynysmon.llyw.cymru neu ffonio 07929 765 699